Bestuurscommunicatie: een vak apart?
Communicatieadviseurs die gekoppeld zijn aan het bestuur: is dat nu een goed idee of niet? En wat zijn dan de taken van deze ‘bestuurscommunicatieadviseurs’? Verschillen die heel erg van waar hun collega-adviseurs zich mee bezig houden? En is het een goed idee dit onderscheid te maken? We vroegen het aan het Onderzoekspanel overheidscommunicatie en de meningen blijken behoorlijk verdeeld te zijn.
Datum publicatie: 6 maart 2022
Wat doet een bestuurscommunicatieadviseur?
De vragenlijst werd ingevuld door 79 mensen, waarvan 69 voor een gemeente werken. Bij ongeveer de helft van de respondenten is bestuurscommunicatie in de organisatie een aparte functie. Daarvan gaven 21 respondenten een korte taakomschrijving van de bestuurscommunicatieadviseur. Die is volgens hen vooral:
Adviseur van individuele bestuurders en college als geheel
Schakel met de organisatie
Woordvoerder
Onderscheid tussen bestuurscommunicatie en communicatie?
We vroegen deze respondenten ook naar het onderscheid tussen bestuurscommunicatie en communicatie. Zij geven daarbij vooral aan dat de bestuurscommunicatieadviseur zich veel meer bezighoudt met de politiek-bestuurlijke context en meer gericht is op de inhoud en totstandkoming van beleid dan op de uitleg daarvan aan inwoners. Een aantal citaten van de respondenten ter illustratie:
“Plat gezegd: een bestuursadviseur werkt voor de bestuurder, een ‘gewone’ adviseur werkt voor de inwoners.”
“Bestuurscommunicatie is gericht op het vertellen van het 'waarom' van een besluit of beleid. Publiekscommunicatie vertelt het 'wat' en het 'hoe' van een besluit of beleid; dus datgene wat inwoners ervan merken.
“De politieke sensor, meer inzicht in college kleur en raad, overzien meer de politieke gevolgen.”
Niet iedereen kan het onderscheid maken of vindt het gewenst
Op de vraag ‘Wat vind je van het onderscheid tussen bestuurscommunicatie en communicatie?’ gaven 44 respondenten antwoord. En daaruit blijkt dat er behoorlijk verschillend over wordt gedacht. Een aantal respondenten gaf aan dat voor hen deze vraag niet van toepassing is, omdat hun organisatie en team te klein is om het onderscheid überhaupt te kunnen maken.
De respondenten die het logisch vinden dat er een onderscheid is, zien bestuurscommunicatie als een aparte tak van sport. Wel wordt door een aantal expliciet het belang van goede samenwerking met Communicatie genoemd.
“Je kunt als communicatieadviseur niet beide doen, omdat de doelgroepen, onderwerpen, gevoeligheden en belangen daarvoor te ver uit elkaar liggen. Je hebt als bestuursvoorlichter een andere focus dan als communicatieadviseur voor de (ambtelijke) organisatie. Desalniettemin, moet je elkaar wel kunnen vinden en kunnen samenwerken aan gezamenlijke opgaves.”
De respondenten die het onderscheid niet wenselijk vinden, vinden vooral dat de opgave centraal moet staan. De (positie van de) bestuurder wordt sowieso betrokken als dat nodig is. Als valkuilen van het onderscheid worden genoemd dat er een eilandcultuur en ongewenste hiërarchie kunnen ontstaan.
“Niet helpend. Leidt tot 2 parallelle universums, eilandjescultuur en gevoeld verschil in hiërarchie.”
Meer informatie
Deelnemers aan het onderzoek ontvangen de volledige resultaten. Heb je niet deelgenomen aan het onderzoek, maar wil je wel graag meer weten? Neem dan contact op met Renata Verloop (renata@renataverloop.nl) of Aart Paardekooper (aart@pro-public.nl).
Het Onderzoekspanel overheidscommunicatie is actief sinds januari 2022. Via het panel toetsen we hoe collega’s bepaalde dingen aanpakken of organiseren. En we signaleren actuele ontwikkelingen. Ook lid worden van het panel? Meld je aan!